พลอยมูนสโตนหรือมุกดาหาร จากประเทศพม่า

มุกดาหาร แม้ว่าจะมีคุณสมบัติในทางแร่ที่ค่อนข้างด้อยกว่าอัญมณีชนิดอื่นๆ คือมีความแข็งค่อนข้างน้อย เมื่อสวมใส่ไปนานๆ ผิวหน้าของมุกดาหารก็จะลดความมันวาวลงไป ต้องนำไปให้ช่างขัดเงาให้ใหม่
ความสวยที่แปลกตา มีเนื้อนวลขาวงาม และมีเส้นพาดกลางหน้าพลอยที่เหลือบไปมาได้ ผู้ที่มีความเชื่อและรักในความงามของมุกดาหารจึงไม่อาจปฏิเสธอัญมณีชนิดนี้ได้

 

มุกดาหารที่เป็นสิริมงคลควรมีลักษณะดังนี้
1. มุกดาหารมีหลายสีเช่นเดียวกับอัญมณีอื่นๆ (ยกเว้นเพอริโดต์) ได้แก่ สีขาว สีส้ม สีเทา แต่ที่นิยมนำมาเข้าชุดกับอัญมณีอื่นๆ อีก 8 ชนิด เพื่อทำ นพเก้า นั้น ควรเลือกมุกดาหารที่มีสีขาว และควรจะเป็นสีขาวนวลคล้ายหมอกมัว ดังคำกลอนที่กล่าวไว้ว่า มุกดาหารหมอกมัว
แต่ถ้าจะนำมุกดาหารไปทำเครื่องประดับอื่นๆ ที่ไม่ใช่นพเก้า จะเลือกมุกดาหารสีใดย่อมได้ทั้งสิ้น
2. เนื้อมุกดาหารควรเรียบงาม ไม่มีตำหนิจุดดำหรือริ้วรอยแตกร้าว
3. เส้นพาดกลางหน้าพลอย ต้องมีความคมชัด เป็นเส้นตรงยาวจรดขอบพลอยทั้งด้านบนและด้านล่าง เมื่อพลิกเม็ดพลอยไปมาให้กระทบกับแสง เส้นพาดกลางหน้าพลอยก็เหลือบไปมาได้อย่างสวยงาม
4. มุกดาหารต้องเจียระไนแบบหลังเบี้ย (หลังเต่า) ดังนั้น หน้าพลอยจึงต้องมีความนูนงามพอควร เมื่อขึ้นตัวเรือนเครื่องประดับแล้ว จะได้สัดส่วนที่สวยงามมาก

 

ข้อเสนอแนะ
ควรใช้เครื่องประดับมุกดาหารด้วยความระมัดระวังให้มากที่สุด ระวังอย่าให้ผิวหน้าพลอยไปกระทบกับสิ่งที่มีความแข็งมากกว่า เพราะอาจบิ่นแตกร้าวหรือมีริ้วรอยขูดขีดได้ง่าย
เมื่อใช้สอยไปนานๆ เห็นว่าผิวหน้าของมุกดาหารมีความมันวาวน้อยลงมาก ควรนำไปให้ทางร้านขัดเงาผิวหน้าให้ใหม่ หรืออาจเปลี่ยนเม็ดใหม่ไปเลยก็ย่อมได้ เพราะมุกดาหารยังหาได้ไม่ยาก และราคาก็ค่อนข้างถูกมากอีกด้วย
ดังนั้นจึงควร ฝัง มุกดาหารแบบใช้ หนามเตย เพราะจะแกะพลอยออกจากตัวเรือนได้ง่ายกว่าการฝังพลอยแบบ หุ้มขอบ (ยกเว้นนพเก้าที่นิยมฝังอัญมณีทั้ง 9 ชนิดแบบหุ้มขอบ)   มูนสโตน (Moonstone) หรือ มุกดาหาร ที่มีชื่อนี้เพราะว่ามีสีเหมือนสีของดวงจันทร์เวลาขึ้นเต็มดวง

สี : มูนสโตน (Moonstone) หรือ มุกดาหาร มีสีผสมหลายสี โดยมากจะเป็นไม่มีสีไปจนถึงสีขาว,เทา,น้ำตาล,เหลือง,ส้ม,เขียว หรือ ชมพู ความสะอาดจะมีความโปร่งแสงใสจนถึงขุ่นมัว แต่ไม่ทึบ มีเหลือบรุ้ง สีเงิน หรือ สีฟ้าอ่อน วิ่งอยู่บนผิว สวยมากครับ (เป็นอัญมณีชิ้นแรกที่ผมซื้อมาจากเมืองย่างกุ้งประเทศพม่า ในสมัยที่ยังมีความรู้เรื่องอัญมณีเพียงเล็กน้อย) มีลักษณะเหลือบแสงสีขาวไปจนถึงเหลืองอ่อนหรือฟ้าอมเทา เคลื่อนไปมาบนผิวอัญมณีที่เจียระไนหลังเบี้ย เกิดจากการรบกวนกันของแสงที่สะท้อนจากโครงสร้างภายในที่มี ออร์โทเคลส (Orthoclase) มีสีเหลืองอ่อน และ แอลไบต์ (albite) เป็นชั้นบางมากสลับกันอยู่

รายละเอียด : มูนสโตน (Moonstone) หรือ มุกดาหาร เป็นหินสีขาวเหมือนน้ำนม อยู่ในกลุ่มของ เฟลด์สปาร์ (Feldspar) หรือ แร่ฟันม้า เป็นแร่ประกอบหินที่พบมากที่สุด พบถึง 50-60 % ของหินบนเปลือกโลก จัดเป็นแร่ตระกูล(group) ใหญ่ที่มีส่วนประกอบสุดท้ายหลากหลายมาก
มูนสโตน (Moonstone) อยู่ในประเภทของ
อัลคาไล เฟลด์สปาร์ (Alkali Feldspar) หรือ โพแทสเซียมเฟลด์สปาร์ (Potassium Feldspar)
มีความแข็ง (Hardness) = 6-6.5โมฮส์ (Mohs)
ส่วนประกอบทางเคมี (Chemical Formula) = (K, Na) AlSi3O8
ดัชนีหักเหของแสง (Refractive Index) = 1.52-1.54
ความถ่วงจำเพาะ (Specific gravity) = 2.55-2.76

ถือเป็นอัญมณีประจำเดือนราศีเมถุน (Gemini) หรือ ราศีคนคู่ โดยเกิดช่วงระหว่าง 21 พ.ค. ถึง 21 มิ.ย. ร่วมกับ อเล็กซานไดรต์ (Alexandrite) และ เพิลร์ (Pearl) หรือ มุก


ประวัติ : มูนสโตน (Moonstone) หรือ มุกดาหาร เป็นอัญมณีที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาที่ชาวกรุงโรม (Romans) ซึ่งพวกเขาคิดว่ามันเกิดจากแสงของดวงจันทร์ และนิยมใช้เป็นเครื่องประดับของชาวโรมมาตั้งแต่ปี ค.ศ.100 ในประเทศอินเดีย มูนสโตน (Moonstone) หรือ มุกดาหาร ก็ถูกใช้เป็นอัญมณีที่ใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนามาจนถึงทุกวันนี้



แหล่งที่พบ : ถูกพบในประเทศบลาซิล(Brazil), เทือกเขาแอลป์แถบยุโรป (European Alps), อินเดีย(India), มาดาร์กัสการ์ (Madagascar) น้องชายผมอยู่ที่นี่ประจำเลย ปีหนึ่งตั้ง 8 เดือนแน่ะ, เม็กซิโก (Mexico), พม่า (Myanmar) ที่นี่ที่ผมไปซื้อมาครับ, ศรีลังกา(Sri Lanka ) เมื่อก่อนคนจันท์เขาเรียกที่นี่ว่า ซีลอน เห็นมีมากอยู่เหมือนกันแต่ไม่ได้ซื้อ เพราะว่าแพงมาก มูนสโตนที่มีคุณภาพมากที่สุดก็ที่นี่แหละครับ, แทนซาเนีย (Tanzania), และสหรัฐอเมริกา โดยเฉพาะรัฐเพนซิลวาเนียและเวอร์จินเนีย (Pennsylvania and Virginia)

คำแนะนำในการซื้อ : มูนสโตน (Moonstone) หรือ มุกดาหาร ที่ดีจะมีกลุ่มสีคล้ายรุ้ง โดยเฉพาะสีน้ำเงินอ่อน วิ่งอยู่ในตัวอัญมณี เมื่อยามโดนแสง เนื้ออัญมณีจะต้องสะอาด สีของอัญมณีจะต้องเป็นสีขาวน้ำนม นิยมนำไปทำเป็นเครื่องประดับโดยเฉพาะแหวน, ต่างหู, สังวาล ,สร้อยคอ